Geïnteresseerd in politiek en de media? Op zoek naar een onderwerp voor je profielwerkstuk? Hier zijn een aantal suggesties en aanwijzingen hoe je een experiment, survey (enquête) of inhoudsanalyse kunt opzetten en uitvoeren.
Nieuws, sociale media en filter bubbels
Bijna alle Nederlanders volgen op een of andere manier het nieuws. Sommigen zijn nieuwsjunkies die elke dag hun krant lezen, nooit het journaal missen, en om het uur een nieuwssite checken. Anderen krijgen een pushbericht van de nu.nl-app als er iets belangrijks is gebeurd of zien berichtjes langskomen die hun vrienden op sociale media delen. Kranten en omroepen zijn hun monopolie op de nieuwsvoorziening kwijt. Maar wat betekenen deze verschuivingen voor de samenleving?
Klik hier voor het startdocument Nieuws, sociale media en filter bubbels.
Ontwerp van kieswijzers, en hun invloed op kiezers
Stemwijzer heeft bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen (2017) weer een recordaantal bezoekers gehad. Deze web applicatie is maar liefst 6,8 miljoen keer gebruikt door kiezers om te kijken met welke partij zij het meest eens waren. Ook andere kieswijzers, zoals Kieskompas, waren weer erg populair. Zij helpen kiezers om een weg te vinden in het grote aanbod aan politieke partijen en de overvloed aan informatie tijdens de verkiezingscampagne. Dat is althans hun claim: dat ze bijdragen aan begrip van politiek, helpen met het maken van een stemkeuze en dat ze de opkomst verhogen. Maar klopt dit wel, en is het wel zo’n goede ontwikkeling dat steeds meer mensen gebruik maken van kieswijzers?
Klik hier voor het startdocument Ontwerp van kieswijzers, en hun invloed op kiezers.
Politieke satire
Een relatief nieuw genre aan een opmars bezig is: politieke satire. In de Verenigde Staten is The Daily Show al langere tijd populair, en wordt dit satirische programma door jongeren beschouwd als een belangrijke bron van nieuws. Zondag Met Lubach, of andere humoristische programma’s waarin politieke informatie en entertainment worden gemengd, zouden mogelijk een zelfde rol kunnen vervullen in Nederland. Er is echter nog veel onduidelijkheid over welke gevolgen het heeft wanneer mensen niet meer door journalisten worden geïnformeerd over de politiek, maar in plaats daarvan door cabaretiers.
Klik hier voor het startdocument Politieke satire.
Framing en journalistiek
Op dit moment bestaat er tussen Rusland en Oekraïne een conflict over het grensgebied tussen de twee landen. Over dit conflict wordt veelvuldig geschreven in de Nederlandse media. Het conflict in Oost-Europa tussen Oekraïne en Rusland wordt binnen Nederland en andere Westerse landen op een bepaalde manier belicht. Zo kan een journalist de situatie vanuit een Russisch perspectief beschrijven. Het belichten van een situatie vanuit een specifiek standpunt wordt ook wel framing genoemd. Dit wordt vaak gekoppeld aan politieke communicatie en bijvoorbeeld propaganda. Kortom, er kunnen verschillende frames gebruikt worden om een nieuwsbericht te schrijven.
Klik hier voor het startdocument Framing en journalistiek.
Personalisering van politiek in de media
Personalisering van de politiek in de media betekent dat er steeds meer aandacht is voor politici en steeds minder voor politieke partijen. Denk bijvoorbeeld aan Jesse Klaver en GroenLinks of aan Emmanuel Macron en zijn partij En Marche!, waar Macron zelf in het begin het enige lid van was. Maar personalisering van de politiek is niet nieuw. Denk aan John F. Kennedy of Margaret Thatcher die bekend zijn als vooraanstaande politici.
Klik hier voor het startdocument Personalisering van politiek in de media.
Nieuwe politieke partijen in de media
Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen (2017) waren de stembiljetten enorm groot. Dat kwam omdat er liefst 28 politieke partijen meededen. De helft daarvan was nieuw, waaronder DENK en Forum voor Democratie. Elke verkiezing doen er nieuwe partijen mee. De PVV bijvoorbeeld was nieuw in 2006.
Voor nieuwe partijen is het van belang om de nieuwsmedia te halen, om zich aan kiezers te presenteren. Oude partijen halen de media wel, maar nieuwe partijen niet of nauwelijks. Negen op de tien nieuwe partijen halen dan ook te weinig stemmen en raken in de vergetelheid. Het is van belang voor onze democratie dat er niet te veel nieuwe partijen zijn, maar ook weer niet te weinig.
Klik hier voor het startdocument Nieuwe politieke partijen in de media.
Een inhoudsanalyse opzetten en uitvoeren
Hier vind je informatie over het uitvoeren van een correcte inhoudsanalyse voor je profielwerkstuk. Het doel is om de basisbeginselen mee te geven, en vooral ook te waarschuwen voor veel gemaakte (beginners)fouten om te vermijden dat je foute conclusies trekt uit het materiaal dat je verzamelde, of nog erger: dat je geen conclusies kan trekken, omdat je niet goed te werk bent gegaan.
Klik hier voor de aanwijzingen voor een inhoudsanalyse.
Een experiment opzetten en uitvoeren
Hier vind je informatie over het uitvoeren van een experiment voor je profielwerkstuk. De informatie is bedoeld als hulpmiddel.
Klik hier voor de aanwijzingen voor een experiment.
Een enquête (survey) opzetten en uitvoeren
Hier vind je informatie over het uitvoeren van een enquête voor je profielwerkstuk. De informatie is bedoeld als hulpmiddel.
Klik hier voor de aanwijzingen voor een enquête.
Afbeelding 1: By Evbestie (Own work) [CC BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons
Afbeelding 2: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pol-landschap-2012.png
Afbeelding 3: By R. van Elst (Own work) [CC BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons